Prawo do ulgi w bólu jest zaliczane do podstawowych praw człowieka. Pacjent powinien oczekiwać od lekarza i pielęgniarki właściwego leczenia w przypadku bólu przewlekłego, a zgodnie z zaleceniami Międzynarodowego Stowarzyszenia Badania Bólu, leczenie powinno być wielokierunkowe. Ból, który utrzymuje się ponad trzy miesiące, traci funkcję ostrzegawczo-obronną i wymaga szerokiego postępowania terapeutycznego.

Ból przewlekły dotyczy ponad 20 proc. populacji, a wskaźnik ten wzrasta z wiekiem: wśród osób 65+ ponad połowa cierpi na ból przewlekły. Najczęstsze zespoły przewlekłego bólu nienowotworowego to choroba zwyrodnieniowa stawów (34 proc.), bóle krzyża (18 proc.) i bóle głowy (15 proc.).

Ból przewlekły wymaga wielokierunkowego postępowania, obejmującego farmakoterapię, blokady terapeutyczne, rehabilitację czy psychoterapię. W ramach farmakoterapii i w bólach o niewielkim nasileniu stosuje się głównie niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ).) Na razie na liście 75+ wybór tych leków jest ograniczony tylko do leków zawierających jedna substancje czynną - naproksen.

„Trzeba na to popatrzeć empatycznie i klinicznie”
Jak tłumaczy serwisowi rynekseniora.pl dr Leszek Borkowski, b. prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych oraz ekspert ds. produktów leczniczych pracujący na rzecz struktur Komisji Europejskiej, na rynku jest wiele leków opartych na tej substancji aktywnej i mają dość zbliżone działania niepożądane.

- Jestem farmakologiem klinicznym, farmaceutą i od 44 lat zajmuję się lekami. Moje doświadczenie zawodowe mówi mi tak: jeżeli leczysz daną jednostkę chorobową, to staraj się mieć kilka leków. Dobrze byłoby w omawianym przypadku zaoferować pacjentom, którzy nie mogą zażywać danego leku np. z uwagi na reakcje alergiczne lub choroby współistniejące i ich leczenie, jeszcze jedną, dwie cząsteczki.

Na sugestię, że dla osób starszych nie jest dużym problemem dopłacenie lub zapłacenie za lek NLPZ oparty na innym związku chemicznym, już spoza listy „S”, dr Borkowski odpowiada tak:

- Często nie zdajemy sobie sprawy, że przysłowiowy starszy Kowalski ma problemy z wydaniem pięciu złotych. Nasza arogancja zamożności powoduje, że nie dostrzegamy potrzeb biednych seniorów. A to są ludzie, którzy już nigdzie nie dorobią, bo im zwyczajnie na to nie pozwala wiek.

Przypomina jednocześnie, że gdy Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wykonywała analizę dot. leków, które powinny znaleźć się na liście darmowych leków, to do NLPZ-ów „odniosła się źle, mówiąc, że są w grupie produktów bez recepty i każdy je sobie kupi”.

- Właśnie nie każdy. Biedny emeryt, jak ma zapłacić za mleko albo za lek, to wybierze mleko. Trzeba na to popatrzeć empatycznie i klinicznie - podsumowuje.

Wybór nie jest najgorszy, ale jedna molekuła to za mało
- Z punktu widzenia bezpieczeństwa pacjenta nie jest to najgorszy wybór, z punktu widzenia finansów państwa - też nienajgorszy, gdyż ta grupa leków jest tania. Jednak nie można opierać leczenia przeciwbólowego tylko na jednej substancji - analizuje wybór dr Michał Sutkowski, rzecznik Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Warszawie.