Podczas poniedziałkowej uroczystości w Pałacu Prezydenckim Andrzej Duda podkreślił, że główną intencją nowelizacji ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej, było poprawienie dostępności do nieodpłatnej pomocy prawnej.

Do tej pory - zaznaczył prezydent - katalog osób, które mogły skorzystać z bezpłatnej pomocy prawnej był katalogiem zamkniętym, ponieważ ustawa wskazywała konkretne kategorie osób, którym nieodpłatna pomoc prawna może być udzielona.

- Nowa ustawa powoduje odwrócenie, można powiedzieć, tego rozwiązania. Nieodpłatna pomoc prawna będzie udzielana każdemu, kto tej pomocy potrzebuje i złoży oświadczenie, że nie stać go na to, aby otrzymać pomoc prawną normalną, na zasadach rynkowych, od radcy prawnego lub adwokata, czyli pomocy prawnej odpłatnej - powiedział prezydent.

Jak zaznaczył, "nie ma wydzielenia konkretnych kategorii osób, którym ta pomoc prawna może być udzielona, będzie ona udzielona każdemu, kto tej pomocy prawnej potrzebuje".

Prezydent podkreślił, że nowelizacja wprowadza nową kategorię pomocy - nieodpłatne poradnictwo obywatelskie dla osób w trudnej sytuacji życiowej.

- Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie to szerzej, niż tylko nieodpłatna pomoc prawna. To pomoc osobom, które znajdują się w trudnej sytuacji życiowej, osobom, które są nieporadne, które nie są w stanie sobie poradzić z rozwiązaniem pewnych swoich życiowych problemów - mówił Duda.

Te problemy to - wymienił prezydent - zadłużenie, sprawy mieszkaniowe, sprawy z zakresu zabezpieczenia społecznego. Duda powiedział, że w ramach poradnictwa obywatelskiego będzie można liczyć na to, że "otrzyma się z jednej strony w przystępny bardzo sposób, zrozumiały dla zwykłego obywatela (...) w prostych słowach udzieloną podstawową poradę prawną plus możliwość pomocy także w załatwieniu czynności urzędowych czy w rozwiązaniu pewnych problemów".

Elementem nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego są wprowadzone nowelizacją nieodpłatne mediacje. Prezydent zaznaczył, że nieodpłatna mediacja będzie przede wszystkim dotyczyła "rozwiazywania sporów w sposób pozasądowy, pozaprocesowy".

- To zmierza także do odciążenia sądów. Nie każda sprawa musi trafić do sądów, być może uda się ją rozwiązać właśnie poprzez mediację, która ma charakter pozasądowy, która nie prowadzi do wszczęcia postępowania sądowego a rozwiązuje problem - powiedział Duda.

Punkty bezpłatnego poradnictwa obywatelskiego - mówił prezydent - będą prowadziły organizacje pozarządowe, a środki na ten cel zostaną zabezpieczone z budżetu państwa. Nowelizacja - stwierdził - jest otwarciem na funkcjonowanie organizacji pozarządowych, które będą prowadziły punkty poradnictwa obywatelskiego.

- To one (organizacje pozarządowe) będą startowały w ogłaszanych przez jednostki samorządu terytorialnego, przez powiaty, w tym zakresie konkursach i to one - mam nadzieję - będą przede wszystkim tym zainteresowane - zaznaczył Andrzej Duda.

Dodał, że tego rodzaju poradnictwo jest prowadzone od dziesięcioleci, jednak na innych zasadach.

- Chodzi o to, że poprzez uregulowanie będą wprost skierowane środki finansowe z budżetu państwa na udzielanie takiego właśnie poradnictwa, a więc będzie ono expresis verbis finansowane ze środków publicznych, a jeśli tak, to musi znajdować się ono pod pewną kontrolą i reglamentacją - powiedział Duda.