Sprawozdawca projektu senator Jan Rulewski (PO) przypomniał, że ustawa dotycząca pomocy dla działaczy opozycji weszła w życie w zeszłym roku, a obecnie członkowie komisji senackich uznali, że wymaga ona korekty, przede wszystkim ze względu na "skromność środków przekazywanych na pomoc". Podkreślił także wagę aspektu "godnościowego ustawy".

Ustawa przewidująca pomoc finansową dla działaczy opozycji antykomunistycznej i represjonowanych z powodów politycznych w latach 1956-89 weszła w życie 31 sierpnia ub.r. Objęła osoby, które w tym okresie łącznie przez co najmniej 12 miesięcy prowadziły tę, zagrożoną odpowiedzialnością karną, działalność. Z tego czasu wyłączono okres, kiedy niezależny ruch studencki lub związkowy był legalny.

Co się zmieni?
Nowela zakłada zwiększenie kwoty świadczenia do wysokości połowy najniższej emerytury. Przewiduje też podniesienie progu dochodowego umożliwiającego występowanie o nie do 170 proc. najniższej emerytury dla gospodarujących samotnie (obecnie to 120 proc.). O pomoc będą mogli także wystąpić ci, których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 150 proc. najniższej emerytury (obecnie 100 proc.).

Rulewski podkreślił, że przewiedziano jeszcze dwie formy pomocy - doraźną raz na rok w wysokości 150 proc. najniższej emerytury i okresową przez czas maksymalnie sześciu miesięcy w wysokości 100 proc. najniższej emerytury.

- Na wniosek organizacji opozycyjnych postulujemy, by pobyt w więzieniach i ośrodkach odosobnienia był liczony do świadczeń emerytalnych lub rentowych w wymiarze podwójnym. Komisje nałożyły też na szefa Urzędu ds. Kombatantów, by to on występował do premiera o przyznanie osobie uprawnionej świadczenia. Postulujemy także by samorząd udzielał dawnym działaczom dalszej pomocy w zakresie spraw socjalnych, kulturalnych, mieszkaniowych. Zmiany przewidują też usytuowanie rad konsultacyjnych przy wojewodzie, a nie marszałku województwa - mówił.

Świadczenie pieniężne ma być przyznawane bezterminowo w przypadku osiągnięcia przez osobę uprawnioną wieku emerytalnego lub nabycia przez nią prawa do stałej renty.

Nie tylko pomoc finansowa
Działacze opozycji i osoby represjonowane uzyskają prawo do ulgi w wysokości 51 proc. na przejazdy w komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego, kolejowego i autobusowego.

Nowelizacja przyznaje im także prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach. Zmianie ulega też definicja osoby represjonowanej, którą w myśl noweli jest osoba represjonowana z powodów politycznych w okresie od 1 stycznia 1956 do 31 lipca 1990 r. Data końcowa to przyjęty za ustawą o IPN dzień rozwiązania SB i powołania Urzędu Ochrony Państwa.

Ponadto nowela przewiduje utworzenie Rady ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych, która ma działać przy szefie Urzędu ds. Kombatantów jako organ opiniodawczo-doradczy.

Plan zakłada wsparcie niemal 20 tys. osób
- Te zmiany według ocen spowodują wzrost liczby wnoszących wnioski i występujących o pomoc z ok. planowanych 9-10 tys. do 19 tys. osób. To oznacza wzrost nakładów budżetowych z przewidzianych 50 mln do 100 mln zł - dodał Rulewski.