Na początku chory z objawami demencji ma trudność z odnalezieniem właściwych słów, przypomnieniem sobie imion dzieci. Krzesło stojące od 20 lat w jednym miejscu przestaje być zauważalne - potyka się o nie, a ponieważ traci mechanizmy obronne, często upada. Z czasem bliscy stają się obcy, a komunikowanie się robi się problematyczne.

Chory zapomina o podstawowych czynnościach - np. żołądek "daje o sobie znać", ale jego właściciel nie wie, dlaczego; ma jedzenie w ustach, ale nie wie, co z nim zrobić. W ostatnim stadium pogarszają się funkcje całego organizmu.

- Choroby demencyjne to problem całych rodzin. Bliscy muszą żyć z perspektywą powolnej utraty osoby, z którą czują się emocjonalnie związani. Przestają być rozpoznawani, są oskarżani o kradzież, a podawane leki chorzy odbierają jako truciznę - mówi dr Costis Prouskas, grecki psycholog-gerontolog, ekspert centrum seniora Angel Care we Wrocławiu.

- Komunikację może ułatwić „wejście” do rzeczywistości chorego - dodaje.

Chory żyje w światach równoległych
Rodzina musi zdać sobie sprawę, że chory z demencją żyje w innej rzeczywistości. Łatwo to zobrazować na przykładzie daty - osoby zdrowe są zgodne, że jest 2016 rok. Chory żyje w świecie równoległym, w którym czas może być inny.

- Taka osoba często „wraca” do momentu, w którym miała 12-28 lat. Wówczas członkowie rodziny wyglądali inaczej - mąż był młody, córka chodziła do przedszkola, a wnuków nie było wcale. Zdarza się, że chory odkrywa w sobie dawno zapomniane umiejętności, np. przypomina sobie język ojczysty, w którym mówił w młodości - mówi dr Costis Prouskas.

Tłumaczy, że jeśli chcemy utrzymać dobre relacje, nie tylko nie możemy poddawać w wątpliwość tej rzeczywistości, ale musimy ją przyjąć i szanować.

Jak wejść w taką rzeczywistość w praktyce? Zdaniem eksperta, kiedy chory mówi: „Muszę wrócić do mojego domu, do mojej 3-letniej córki”, mająca w rzeczywistości 40 lat córka-opiekun powinna odpowiedzieć: „Dobrze, zaraz się spakujemy, pojedziemy do domu, ale najpierw pomóż mi ugotować obiad i zająć się dziećmi”.

Wszystko po to, by chory zrozumiał, że opiekun empatycznie reaguje na jego potrzeby. Co ważne - zawsze trzeba patrzeć choremu prosto w oczy, mówić w radosny sposób, przekazywać pozytywną energię. To sprawi, że będzie się czuł zaakceptowany i kochany.

Jedna chora osoba angażuje trzy zdrowe
Choroby demencyjne to problem całych rodzin. Jedna chora osoba angażuje trzy kolejne ze swojego najbliższego otoczenia. Jak zauważa ekspert, tacy bliscy odczuwają negatywne skutki na poziomie emocjonalnym, społecznym, fizycznym i ekonomicznym.

- Z tej trójki na ogół jeden członek rodziny jest najbardziej zaangażowany. Często sam radzi sobie z problemem, tymczasem, kiedy pada diagnoza, pierwsze co powinien zrobić, to zapisać się na szkolenie i skorzystać z pomocy grup wsparcia. Wiedza i zrozumienie bardzo pomagają współpracować z chorym. Nie przez oczekiwania, by rozumiał, co robimy, ale poprzez zrozumienie, przez co przechodzi, zaakceptowanie tego i pomoc w codziennym życiu, ale w innej rzeczywistości - radzi dr Costis Prouskas.