Nie ma żadnej określonej granicy wieku, ponad którą ludzie przestają być samodzielni. Naturalne jest, że jak najdłużej chcemy pozostawać we własnym, znanym otoczeniu. Jak zatem rozpoznać moment, w którym zasadne staje się rozważenie przeprowadzki do domu opieki?

- Seniorzy cierpią na pojedyncze przypadłości, wynikające z chorób układu krążenia, przemiany materii, układu mięśniowo-szkieletowego czy nowotworów. Niekoniecznie będą powodowały trudności, ale razem i w dłuższym okresie mają ogromny wpływ na ograniczenie niezależności i jakości życia. Z kolei choroby demencyjne rozwijają się długo, dając choremu nawet 5-10 lat w miarę samodzielnego życia. Poza tym ich przebieg i objawy są bardzo indywidualne, co również utrudnia podjęcie decyzji o przeprowadzce do domu opieki - mówi prof. Michael Davidson, ekspert w zakresie badań nad chorobą Alzheimera i współzałożyciel Centrum Seniora Angel Care we Wrocławiu.

Niełatwo jest ocenić, który moment jest na to najwłaściwszy, tym bardziej, że w grę wchodzą emocje. Z punktu widzenia bliskich, gdy kryteria decyzji nie są czytelne, nierzadko rodzi się odczucie, że „pozbywamy się” rodzica czy dziadków.

- Tymczasem to kwestia zapewnienia najlepszej opieki, a nie konfliktu sumienia. Trzeba wziąć pod uwagę, czy w warunkach domowych nadal jesteśmy w stanie stworzyć osobie starszej bezpieczne i aktywizujące środowisko oraz zorganizować odpowiedni poziom opieki medycznej - wyjaśnia prof. Michael Davidson.

Opieka domowa nie zawsze daje maksimum korzyści
Jak rodzina może rozpoznać moment, kiedy opieka w domu przestaje być już wystarczająca? W przypadku chorób demencyjnych najważniejszym kryterium są reakcje osoby starszej. Jeśli mimo wykwalifikowanej pomocy reaguje złością lub agresją nawet na drobne zabiegi pielęgnacyjne, może to oznaczać, że w warunkach domowych nie można jej już zapewnić opieki na odpowiednim poziomie. Podobnie jest w przypadku, gdy chory jest regularnie aktywny w środku nocy, niszczy sprzęty domowe lub nie jest w stanie powstrzymać swoich potrzeb fizjologicznych.

- Tego rodzaju sytuacje świadczą o tym, że choroba jest już zaawansowana, a zakres niezbędnej opieki medycznej przekracza zarówno możliwości opiekunów w domu, jak i leczenia ambulatoryjnego. Przeprowadzka do domu opieki oznacza poprawę bezpieczeństwa i jakości życia, nie tylko dla seniora, lecz również dla jego bliskich - uważa prof. Michael Davidson.

W przypadku chorób demencyjnych można nawet zastanowić się nad przeprowadzką odpowiednio wcześniej, kiedy senior jest jeszcze względnie samodzielny. Jednak jest to trudne, ponieważ bliscy widzą, że osoba starsza jakoś sobie radzi, a opieka nad nią nie stanowi jeszcze obciążenia.

- Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że dopóki nasze zdolności poznawcze funkcjonują, lepiej adaptujemy się do nowych warunków. Działania profilaktyczne i rehabilitacja prowadzone przez profesjonalistów przynoszą wtedy najlepsze rezultaty, wyraźnie zmniejszając poziom stresu i cierpienia osoby starszej. Mówiąc wprost: nie warto czekać do ostatniej chwili - podkreśla prof. Davidson.

Podobnie jest w przypadku przewlekłych chorób układu krążenia czy narządów ruchu - profesjonalna opieka medyczna, w tym zwłaszcza dostrzeganie i reagowanie na choroby współistniejące, pomaga w zapobieganiu ich rozwojowi, a także w złagodzeniu ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu seniora.

- Bardzo ważne jest też zapobieganie osamotnieniu osoby starszej. Brak kontaktów społecznych to ryzyko depresji i pogłębienia się innych chorób, zwłaszcza demencyjnych. Dodatkowo samotny senior narażony jest na upadki i groźne powikłania - mówi z kolei prof. Shlomo Noy, specjalista w zakresie geriatrii i również współzałożyciel Angel Care.