Pielęgnacja odleżyn – najważniejsze informacje

Jeśli osoba choruje i jej ciało pozostaje w znacznej mierze unieruchomione, stanowi to duże ryzyko odleżyn. Powstają one na skutek ucisku tkanek, a co za tym idzie – żył i tętnic, doprowadzając do nieefektywnego przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. Może to doprowadzić do martwicy tkanek, a w dalszej kolejności mięśni czy kości. W zależności od pozycji, w której leży chory, odleżyny powstają w miejscach narażonych na największy ucisk – kość ogonowa, pośladki, kręgosłup czy pięty w przypadku leżenia na plecach.

Oprócz chorób, które posiada pacjent, czynniki zewnętrze wpływające na pojawienie się odleżyn to przebywanie w wilgotnej pościeli, źle dobrana bielizna, otarcia i skaleczenia, zła pielęgnacja skóry i jej wysuszenie, które sprawia, że jest bardziej podatna na uszkodzenia czy nikotynizm pacjenta lub bliskiej osoby. Najczęściej odleżyny powstają u osób w podeszłym wieku, ponieważ ich skóra zawiera znacznie mniej kolagenu i elastyny, przez co jej zdolności regeneracji są mniejsze, a większa jest podatność na urazy i otarcia. Mogą pojawiać się również u osób niepełnosprawnych, poruszających się na wózku. Nie bez znaczenia pozostaje także budowa ciała chorego – znaczne wychudzenie to większy nacisk na struktury kostne podczas leżenia. Nadwaga natomiast sprzyja cukrzycy, miażdżycy czy innym zaburzeniom układu krwionośnego, a zarazem odleżynom.

Początkowo odleżyna to zaczerwienione miejsce, które podczas ucisku nie zmienia swojego zabarwienia, następnie dochodzi do powstawiania otarć, pęcherzy i stopniowego owrzodzenia, procesu zapalnego i wydzielania się ropy. Pielęgnacja odleżyn ma na celu ochronę przed pogłębianiem się procesu chorobowego, jego minimalizowanie lub całkowite wyleczenie.

W profilaktyce przeciwodleżynowej istotne jest:
• Mycie skóry delikatnymi środkami i ciepłą wodą, unikanie silnych kosmetyków i produktów na bazie spirytusu.
• Nawilżanie skóry tak, by zapewnić jej odpowiednio kwaśne pH, hamujące rozwój bakterii. Można skorzystać na przykład z oliwki czy preparatów na bazie lanoliny, wazeliny.
• Noszenie odzieży z naturalnych, miękkich materiałów.
• Wybór pościeli z komfortowej tkaniny, która nie jest krochmalona – przykładowo flanela czy kora.
• Zbilansowana dieta bogata w białko i optymalne nawodnienie.
• Zmiany pozycji ciała co dwie, trzy godziny. Jeśli chory pozostaje w całkowitym bezruchu, można skorzystać ze specjalistycznych urządzeń pomocniczych.
• Korzystanie z materacy przeciwodleżynowych, które dostarczą bodźców mięśniom. Dostępne są także specjalne poduszki, wałki, pomagające w mobilizacji tkanek.
• Zapewnienie fizjoterapii, stosowanie masaży, oklepywania, co poprawi ukrwienie skóry.

Jaki preparat na odleżyny wybrać?
Odpowiednia pielęgnacja skóry jest kluczowa podczas leczenia odleżyn. Wśród specjalistycznych preparatów można wyróżnić maści, żele, kremy, spraye, opatrunki hydrożelowe czy medyczne poduszki i materace. Ich szeroki wybór znajdziesz na przykład w DOZ.pl – https://www.doz.pl/apteka/k5156-Odlezyny.