Trend w rehabilitacji jest obecnie taki, by przede wszystkim precyzyjnie diagnozować. Jednak tradycyjna diagnostyka obrazowa (czyli np. rentgen lub tomograf) to dopiero początek.

- Coraz większego znaczenia nabiera diagnostyka funkcji narządu ruchu. Chodzi o dokładną ocenę np. zakresu ruchomości stawów czy obciążeń kończyn dolnych. Szczegółowa diagnoza umożliwia dobranie indywidualnego programu rehabilitacji. Takie podejście daje najlepsze efekty - mówi Katarzyna Wiśniewska z powstającego w Piastowie (Kujawsko-Pomorskie) Leśnego Domu Seniora zaprojektowanego m.in. jako ośrodek rehabilitacji.

Czytaj też: Leśny Dom Seniora już przyjmuje rezerwacje. Zobacz wnętrza i budynek

Najnowsze metody diagnostyczne, często zapożyczone z medycyny sportowej, mają jeszcze jeden atut: dzięki nim można monitorować również postępy w terapii i na bieżąco modyfikować jej program. O jakie rozwiązania chodzi?

Monitoring chodu i mięśni
Urządzenie z bieżnią jest sterowane przez komputer i wyposażone w zaawansowaną aparaturę pomiarową. Sprawdza wszystkie istotne parametry wpływające na efektywność chodu lub biegu (pas bieżni może rozpędzić się do ponad 20 km/h). Dla sportowców to bezcenne informacje. Jak taka bieżnia może być wykorzystana w rehabilitacji seniorów? Okazuje się, że to użyteczny system do rehabilitacji neurologicznej.

- Sprawdzamy m.in. długość i szerokość kroku, szybkość chodzenia itd. Wszystkie te informacje wizualizujemy na pasie bieżni. Dzięki temu senior modyfikuje swój ruch, widząc, czy robi to zgodnie z zaleceniami. Ta metoda przynosi bardzo dobre efekty w krótkim czasie - mówi Krzysztof Cygoń z firmy Technomex, dostawcy sprzętu rehabilitacyjnego.

Inny przykład to urządzenie do elektromiografii (EMG) powierzchniowej, stosowane do oceny stanu pracy różnych grup mięśni. Złote medalistki igrzysk olimpijskich w Londynie w 2012 r. w kolarstwie torowym (w sprincie drużynowym), Kristina Vogel i Miriam Welte, używały go po to, by znaleźć optymalną pozycję do startu (tj. taką, w której mięśnie osiągają największą wydajność).

- W przypadku seniorów EMG powierzchniowe również umożliwia diagnozę pracy mięśni, w tym dokładne określenie zmian chorobowych. Bezpośrednio przekłada się to na skuteczność proponowanych form terapii - tłumaczy Krzysztof Cygoń.

Innym przykładem użytecznego dla osób starszych sprzętu są sterowane komputerowo urządzenia do rehabilitacji kończyny górnej. Do niedawna w przypadku ramion czy dłoni stosowano tylko terapię manualną.

Na kręgosłup laser lub basen flotacyjny
Nowoczesna rehabilitacja wymaga zarówno podejścia indywidualnego, jak również kompleksowego. Różne metody - pod warunkiem precyzyjnej diagnozy - można łączyć. 

- Mamy cały przekrój urządzeń do fizykoterapii, w tym sprawdzone nowości. To np. laser wysokoenergetyczny, umożliwiający głębszą penetrację tkanki. Jest bardzo skuteczny m.in. przy bólach kręgosłupa - uważa Katarzyna Wiśniewska.

W Leśnym Domu Seniora jest także SPA, pomyślane jako wsparcie procesu rehabilitacji. Ciekawy przykład to basen flotacyjny (są tylko trzy takie w kraju), wypełniony wodą o tak dużym nasyceniu składnikami mineralnym, że przypomina tę z Morza Martwego. Kąpiel w nim m.in. wspiera procesy lecznicze kręgosłupa szyjnego, łagodzi bóle reumatyczne, przyspiesza leczenie stawów.

- SPA traktujemy jako formę relaksu i jako odnowę biologiczną. To pomysł również zapożyczony częściowo ze świata sportu. W tej chwili kompleksowe podejście do rehabilitacji jest w Polsce rzadkością, ale w przyszłości zapotrzebowanie na usługi tego rodzaju będzie rosło - podkreśla Katarzyna Wiśniewska.