Stosowanie chemioterapii bywa jedynym sposobem leczenia wielu nowotworów, jednak większość ludzi odczuwa poważne skutki uboczne - wymioty, ból, skrajne wyczerpanie, problemy z sercem. Mogą się one utrzymywać nawet wiele miesięcy po zakończeniu terapii.

Coraz więcej dowodów wskazuje, że za skutki uboczne odpowiadają tzw. komórki starzejące się (ang. senescent cells). Chodzi o komórki, które przestały się dzielić, natomiast wytwarzają substancje powodujące stan zapalny, uszkadzając otaczającą tkankę. Ten mechanizm ma związek między innymi z chorobą Alzheimera, osteoporozą czy niewydolnością serca.

Marco Demaria z uniwersytetu w Groningen (Holandia) wraz z kolegami opracował metodę ułatwiającą wykrywanie komórek starzejących się. Dzięki genetycznej modyfikacji dokonanej u myszy, ten typ komórek zaczął świecić.

Następnie u myszy spowodowano powstanie nowotworów i podano jeden z czterech często stosowanych leków przeciwnowotworowych: doksorubicynę, cisplatynę, paklitaksel lub temozolomid. Pod ich wpływem liczba komórek starzejących się wzrosła. Były wszędzie - w wątrobie, płucach, sercu, skórze, tkance tłuszczowej.

Jednocześnie pojawiły się typowe skutki uboczne chemioterapii - myszy były mniej aktywne, miały problemy z sercem i szpikiem kostnym.

Podczas kolejnego eksperymentu tydzień po rozpoczęciu chemioterapii myszom podano lek, który niszczy komórki starzejące się. W tym przypadku skutki uboczne były wyraźnie mniej nasilone - zwierzęta były aktywne i nie zaobserwowano dodatkowych problemów zdrowotnych. Co więcej, rzadsze były przypadki nawrotów nowotworu.

Następnie naukowcy zbadali krew pobraną od kobiet leczonych z powodu raka piersi. Jak się okazało, u kobiet, których krew jeszcze przed rozpoczęciem terapii zawierała więcej komórek starzejących się, skutki uboczne podawania leków były bardziej nasilone.

Autorzy badań przypuszczają, że usunięcie komórek starzejących się po oczyszczeniu organizmu z nowotworu pozwoliłoby zapobiec skutkom ubocznym chemioterapii oraz zwiększyć jej skuteczność. Niestety, lek podawany myszom nie nadaje się - powoduje u ludzi niedobór płytek krwi.