Wielu ekspertów podkreśla, że trudno jest oprzeć polski system opieki nad osobami starszymi tylko na oddziałach geriatrii i lekarzach tej specjalizacji, gdyż jesteśmy w ogonie Europy w tym obszarze medycyny. Coraz częściej słychać głosy, że mimo intensyfikacji kształcenia przyszłych geriatrów procesy demograficznie nie pozwolą nasycić nimi ochrony zdrowia na tyle, by istotnie poprawić do nich dostęp.

- Specjalistów geriatrii mamy zaledwie 338 i w większości są to osoby w wieku senioralnym - informuje Maciej Hamankiewicz, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej.

Na dodatek czynna zawodowo jest tylko ok. połowa z nich - w 2013 r. (według Naczelnej Izby Lekarskiej) w ramach kontraktu z NFZ świadczeń udzielało jedynie 160 geriatrów. Kto zatem powinien wziąć na siebie ciężar opieki nad seniorami i jaka powinna być rola samych geriatrów?

Geriatra „przewodnikiem” lekarza POZ?
Choć resort zdrowia zapowiada finansowanie skoordynowanej opieki, a nie pojedynczych procedur i przychyla się ku wprowadzeniu koordynacji zamiast konkurencji między placówkami, to nadal nie wiadomo, kto mógłby pełnić rolę koordynatora - typowy menedżer w ochronie zdrowia, lekarz geriatra, czy też lekarz rodzinny.

- Przy koordynacji leczenia najważniejszy powinien być lekarz rodzinny. To wokół niego musi toczyć się cały ciąg zdarzeń dotyczących poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego i socjalnego osoby starszej - uważa wiceminister zdrowia Jarosław Pinkas. - Nigdy nie dojdziemy do tego, że każda osoba starsza będzie miała własnego, dedykowanego geriatrę - dodaje.

Zdaniem wiceministra geriatra powinien pełnić rolę konsultanta, który jest do dyspozycji lekarza POZ.

- Geriatra powinien być jego przewodnikiem w bardzo trudnej sztuce zajmowania się ludźmi starszymi - twierdzi wiceminister. - Jednak osią powinien być lekarz rodzinny - dodaje.

Jarosław Pinkas zaznacza, że ustawa o darmowych lekach 75+, zgodnie z którą to właśnie lekarz rodzinny wypisuje recepty na leki, doskonale wpisuje się proponowany przez niego model.

- W tym modelu opieki koordynowanej jest to coś zupełnie nadzwyczajnego. Nawet jeżeli będzie funkcjonował system skutecznie monitorujący wypisywanie leków, to i tak nie pozbawimy lekarzy POZ uprawnień do wystawiania recept, gdyż muszą mieć oni narzędzia do analizy stanu zdrowia starszych pacjentów - konstatuje Pinkas.

Geriatrzy powinni konsultować, ale w szpitalach
Nieco inną rolę lekarzy geriatrów widzi Piotr Bednarski, dyrektor Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji (NIGRiR). Uważa, że choć nie da się pominąć lekarza POZ w modelu opieki nad osobą starszą, to geriatrę w charakterze konsultanta najlepiej byłoby skierować do szpitala.

- Lekarz rodzinny to najlepsza osoba, która może się zajmować pacjentem zarówno przed ewentualną hospitalizacją, jak i po niej. Natomiast rola geriatry jako konsultanta w szpitalu wydaje mi się najlepsza - tłumaczy Bednarski.

Argumentuje, że cokolwiek byśmy nie zrobili i tak mamy zbyt mało czasu i za mało środków finansowych, by nadrobić zaległości w modelu opieki nad osobami starszymi, który funkcjonuje w rozwiniętych krajach Europy Zachodniej.

- Model, w którym geriatra jest stałym konsultantem izby przyjęć i decyduje albo współdecyduje, na jaki oddział pacjent ma trafić, wydaje mi się najlepszy - twierdzi dyrektor NIGRiR.

Postuluje przy tym, by dodatkowo wprowadzić do systemu koordynatorów opieki nad osobami starszymi, którzy będą tę opiekę wspierać, ale nie będą ani lekarzami, ani pracownikami opieki społecznej.