Kości i zęby zdrowego człowieka w znaczącej części zbudowane są z wapnia, głównie w postaci fosforanów. Z wiekiem mikroarchitektura szkieletu zaczyna ulegać zmianom, które prowadzą do zmniejszania masy kości i ich gęstości. Zjawiska te mogą być przyspieszone przez niedobory wapnia w organizmie. Utrata masy kostnej i dodatkowo niska zawartość związków wapnia w diecie mogą prowadzić do osteoporozy.

Znaczące zmniejszenie gęstości kości może prowadzić do osteopenii, a następnie osteoporozy - choroby szkieletu, która charakteryzuje się upośledzoną wytrzymałością kości, co powoduje zwiększone ryzyko złamania. Najczęstsze i najwcześniejsze są złamania kręgów, z których tylko 25-30% objawia się w postaci ostrego bólu. Inną szczególnie groźną konsekwencją osteoporozy jest złamanie bliższego końca kości udowej. W jego wyniku 50% poszkodowanych traci zdolność samodzielnego poruszania się, a co piąta kobieta i co trzeci mężczyzna umiera w pierwszym roku po złamaniu.

Nie boimy się, więc nie badamy gęstości kości
Jak pokazują wyniki badań kobiety uważają, że osteoporoza nie stanowi dla nich zagrożenia. 92% kobiet w wieku 40+ twierdzi, że ten problem ich nie dotyczy, mimo tego, że nigdy wcześniej nie badało się w tym kierunku. Tymczasem aż 77% kobiet po 50 roku życia ma osteopenię lub osteoporozę. Szacuje się także, że około 40% kobiet i 13-22% mężczyzn 50-letnich dozna co najmniej jednego złamania osteoporotycznego do końca życia.

Istniejący problem osteoporozy potwierdzają także rezultaty uzyskane w ogólnopolskim badaniu gęstości kości „Calpebus 2015”, przeprowadzonym dla marki Calperos w 7 miastach w Polsce. Okazało się, że 41% z przebadanych 707 osób miało wyniki mogące świadczyć o osteopenii, a 27% o osteoporozie. Badania pokazały też, że niedobory wapnia nie są tylko problemem osób starszych. Najmłodsza kobieta z wynikiem badania sugerującym osteoporozę miała 40 lat, zaś najmłodszy mężczyzna - 37 lat.

Mimo tego, że badanie gęstości kości (densytometria) jest nieskomplikowanym i przystępnym badaniem pozwalającym na wczesne wykrycie ryzyka choroby, aż 80% kobiet po 40 roku życia nigdy nie badało kości.

Jak przeciwdziałać?
Chcąc uniknąć osteoporozy warto uświadomić sobie jak ważna jest profilaktyka. Podstawowym jej elementem powinna być zdrowa, urozmaicona, bogata w wapń dieta. Uzupełnianie niedoborów wapnia, przy właściwej podaży witaminy D, stanowi podstawę profilaktyki i niezbędny element leczenia osteoporozy; jeśli choroba już występuje.

Inne elementy profilaktyki osteoporozy to dopasowana do możliwości aktywność ruchowa, zapobieganie upadkom, a także identyfikacja osób szczególnie narażonych i wczesne rozpoznanie, głównie poprzez badanie densytometryczne, i wdrożenie odpowiedniego postępowania leczniczego.