Badania przeprowadził dr Sangwon Kim z Johns Hopkins University School of Medicine wspólnie z naukowcami z University of Pennsylvania. Jak się okazało, laboratoryjne myszy wystawione przez dwa tygodnie na działanie nikotyny nie wykazywały objawów jej odstawienia (na przykład lęku), gdy podawano im metforminę.

Metformina to niedrogi lek, odkryty jeszcze w latach 20. XX wieku. Jest powszechnie stosowana u pacjentów z cukrzycą typu II (w której zwykle nie trzeba podawać insuliny). Wcześniejsze badania wskazują, że jej podawanie może zapobiegać nowotworom, a nawet przedłużać życie.

Palenie papierosów to w USA główna przyczyna możliwych do uniknięcia chorób oraz zgonów - według oficjalnych danych ma związek z ponad 500 tys. zgonów rocznie. Choć według niektórych badań nawet 70 proc. palaczy pragnie rzucić nałóg, udaje się to około 15 proc.

Obecnie stosowane metody wspomagania rzucania palenia to terapia zastępcza (podawanie preparatów nikotyny), leki antydepresyjne a także mające zmniejszać przyjemne skutki palenia oraz chęć ich odczuwania. Żaden z dotychczas stosowanych leków nie redukuje bezpośrednio objawów odstawienia nikotyny.

Opierając się na wynikach wcześniejszych badań dotyczących wpływu nikotyny na mózg, Kim i jego koledzy doszli do wniosku, że metformina może eliminować niepokój, drażliwość i inne objawy odstawienia.

Naukowcy skoncentrowali się na aktywacji enzymu znanego jako kinaza aktywowana AMP (AMPK). Do jego funkcji należy między innymi pobudzanie uwalniającego energię rozpadu glukozy. Kim i jego koledzy odkryli, że u ssaków ścieżka AMPK aktywowana jest przez przewlekłe działanie nikotyny, zaś po jej odstawieniu zostaje przyhamowana.

Tymczasem jednym z efektów działania metforminy (która tłumi wytwarzanie glukozy przez wątrobę) jest aktywacja AMPK.

Badacze doszli do wniosku, że pobudzając AMPK za pomocą metforminy można zmniejszyć objawy odstawienia nikotyny, a nawet je wyeliminować. Badania na myszach potwierdziły tę hipotezę - przy odpowiedniej dawce objawy odstawienia nie wystąpiły, nie doszło także do zaburzeń odżywiania czy metabolizmu. Ponieważ metformina jest lekiem dobrze znanym, bezpiecznym i bez istotnych skutków ubocznych, autorzy badań uważają, że ma duży potencjał. Więcej wyjaśnią badania kliniczne na ludziach.