- Rynek Zdrowia: - Minister zdrowia Konstanty Radziwiłł podkreśla, że powszechne ubezpieczenie zdrowotne "rozczarowuje coraz więcej uczestników tego systemu - zarówno pacjentów, jak i tych wszystkich, którzy pracują w systemie ochrony zdrowia". Pan też jest rozczarowany?
- Andrzej Sośnierz, poseł z listy PiS, prezes NFZ w latach 2006-2007: - Tak, jestem rozczarowany, jednak nie systemem ubezpieczeniowym, ale wieloma polskimi politykami, którzy nie potrafią zarządzać ochroną zdrowia w sposób systemowy preferując zarządzanie bezpośrednie, dyrektywne. Poza tym trudno być rozczarowanym czymś, co tak naprawdę w Polsce nigdy na dobre nie zaistniało.

Zarządzający powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym w naszym kraju najwyraźniej nie dorośli do innego systemu niż ten, który funkcjonował w Polsce za PRL-u. Bo prawdziwy system ubezpieczeniowy wymaga od polityków wyrzeczenia się części funkcji władczych.

Przypomnę, że tuż po wprowadzeniu kas chorych od razu pojawiła się tendencja do ponownego centralizowania. Politycy nie potrafili właściwie wykorzystywać wszystkich instrumentów systemu kas chorych, wracając myślami do rosyjskiego, centralistycznego modelu Siemaszki z początku XX wieku.

- Czyli powszechne ubezpieczenie zdrowotne mamy tylko w teorii?
- Tak. Przykładów potwierdzających ten stan rzeczy jest wiele. Jednym z nich jest sposób posługiwania się wyceną świadczeń jako instrumentem zarządzania systemem. Przyjrzyjmy się kardiologii interwencyjnej. Na początku ceny w tym zakresie były świadomie przeszacowane, aby spowodować powstanie odpowiedniej, adekwatnej do potrzeb liczby ośrodków kardiologii inwazyjnej. I taka sieć powstała.

Niestety, zdecydowanie zbyt późno, bo dopiero w tym roku, następuje poważna korekta wycen. Tymczasem należało to zrobić około dziesięć lat temu, aby nie dopuścić do uruchomienia zbyt dużej liczby ośrodków, z czym mamy obecnie do czynienia. To jest jeden z klasycznych wręcz przykładów błędnego posługiwanie się ceną świadczeń przez polityków.

Teraz głośno mówi się, że ośrodki kardiologii interwencyjnej wybierają tzw. rodzynki. Trzeba jednak zapytać, kto te rodzynki stworzył? Jeśli rodzice postawią na stole rodzynki albo kosz łakoci, to kto jest winny, że małe dzieci po nie sięgają? Maluchy czy ich rodzice?

A problem, że prywatni przedsiębiorcy sięgają po dobrze wycenione procedury jest znacznie szerszy. Jeżeli prywatny przedsiębiorca popełni błąd w zarządzaniu, jest zdany tylko na siebie.

Jeśli jednak błędne decyzje podejmują podmioty publiczne, mogą liczyć np. na pomoc samorządów, posłów, ministra, NFZ-u, a nawet darczyńców. Wszyscy litują się nad źle zarządzaną placówką publiczną, czasem z satysfakcją obserwując bankructwo podmiotu niepublicznego.

- W planowanej reformie część zadań obecnej Centrali NFZ przejmie minister zdrowia, a kontraktowanie przejdzie do Wojewódzkich Urzędów Zdrowia. Będą one, jak poinformował minister Radziwiłł, zorganizowane w systemie zależności pionowej od ministra zdrowia, przy wojewodach "na zasadzie administracji niezespolonej". Dobry pomysł?
- Dyskusja jak to będzie, na szczęście jeszcze trwa, ale pionowa organizacja zarządzania to właśnie jedna z cech centralnego systemu Siemaszki i jego PRL-owskiej odmiany. Wracając jeszcze do rynku - jego słynna niewidzialna ręka pojawia się tam, gdzie państwo nie potrafi dobrze zarządzać systemem.