Starzenie się powoduje m.in. mniejszą odporność na choroby, wolniejszą regenerację komórek i spadek kondycji układu nerwowego.

Zmiany nie omijają również układu pokarmowego. Seniorzy borykają się z wydzielaniem mniejszej ilości śliny i soków trawiennych, co skutkuje trudniejszym trawieniem pokarmów. Problemem jest też zwolnienie perystaltyki jelit oraz występujące w nich zmiany mikroflory bakteryjnej. A w tym właśnie należy upatrywać gorszego przyswajania składników odżywczych.

M.in. z powodu tych zmian dieta osób starszych powinna być odpowiednio skomponowana i inna, niż u osób młodszych. Co należy zmienić?

Nowa dieta wrogiem sprawdzonych nawyków? Niekoniecznie
Wyjście z założenia, że skoro przez całe życie przyjmowano określone pokarmy i nie powodowało to większych problemów, to w zasadzie zmiany nie są potrzebne, jest błędem na samym początku. W różnych etapach życia organizm potrzebuje otrzymywać nieco inne wartości odżywcze, w różnych dawkach i proporcjach.

W celu skomponowania najlepszego jadłospisu najlepiej jest się udać do specjalisty, czyli dietetyka. Przeanalizuje on dokładnie potrzeby organizmu oraz choroby, które mają bezpośredni wpływ na komponowanie diety, np. cukrzyca lub miażdżyca.

Kolejną ważną kwestią jest zapotrzebowanie na energię. Wiadomym jest, że wraz z wiekiem obniża się przemiana materii oraz zmniejsza się aktywność fizyczna. Dużym błędem jest ignorowanie tego faktu, gdyż nadwyżka dostarczanej energii skutkuje problemem z nadwagą, a nawet otyłością. Aby się przed tym ustrzec, warto zwrócić uwagę na zalecane zapotrzebowanie energetyczne dla osób powyżej 65. r.ż. prowadzących mało aktywny tryb życia. Wynosi ono ok. 1750 kcal/dobę, a dla mężczyzn 1950 kcal/dobę. Gdy aktywność jest większa, oczywiście zapotrzebowanie na "kalorie" wzrasta. 

W dostarczaniu energii istotne znaczenie mają odpowiednie proporcje dostarczanych w diecie składników. Ich wartości dla osób zdrowych powinny wynosić ok. 50-60 proc. dla węglowodanów, 25-30 proc. dla tłuszczów i 12-15 proc. dla białek.

Komponujemy jadłospis
Istnieje szereg produktów, które należy włączyć do diety, aby nie doprowadzić do niedoborów. W dużym uproszczeniu: warto sięgać po ryby, chude mięso, orzechy i tłuszcze roślinne, które są źródłem kwasu omega-3.

Na pewno ważnym elementem jest białko. Przyczyną niedoborów białkowych u osób starszych - poza ich złym wchłanianiem w przewodzie pokarmowym i nadmiernym wykorzystaniem przez organizm - są również pewne stany chorobowe (np. przewlekła niewydolność nerek, czy marskość wątroby) oraz związane z nimi ograniczenia dietetyczne. Niekiedy niedostateczna podaż białka w diecie seniorów wynika z małej dostępności wybranych produktów spowodowana ich wysoką ceną, są to np. ryby.

Osoby w podeszłym wieku powinny wybierać przede wszystkim białko pełnowartościowe, do których zalicza się chude mięsa (np. drób bez skóry), wędliny oraz produkty mleczne o zmniejszonej zawartości tłuszczu, pokrywając nimi połowę ogółu zapotrzebowania na białka.

Niezwykle istotne jest, aby w starszym wieku dbać o odpowiednią podaż witamin. Najbardziej kluczowe, a zarazem najrzadziej dostarczane są witaminy z grupy B, a mianowicie B1, B2, B6 czy B12. Osoby starsze borykają się również z niedoborem witaminy D.

Posiłki powinny być przyjmowanie regularnie, w określonych odstępach czasu (najlepiej co 3-4 godz.). Należy też pamiętać, by były one mniejszej objętości. Prawidłowo zbilansowany jadłospis to od 4 do 5 posiłków dziennie.

Urozmaicone dania to gwarancja dobrego samopoczucia i zdrowia. Warto również wprowadzić małą „rewolucję” w sposobie przygotowywania potraw. To, co zazwyczaj występuje w wersji smażonej, można przyrządzić w piekarniku lub parowarze. Pamiętajmy też o regularnym piciu płynów (najlepiej niegazowanej wody).